چند نکته مهم در باره یک سفر

سفر رئیس‌جمهور کشورمان به سه کشور آمریکای لاتین (ونزوئلا، نیکاراگوئه و کوبا) از نظر دیپلماسی چند جانبه دولت و با توجه به  بهره برداری از همه ظرفیت های نظام  بین الملل به ویژه در شرایط حاضر که نظام تک قطبی جهان یعنی آمریکا ضعیف و ضعیف تر شده و دولت ها و قدرت های نوظهوری در جهان امروز سر برآورده اند، اهمیت ویژه ای دارد. این سفر از دو جهت مورد توجه رسانه‌های داخلی و خارجی قرار گرفته است:

۱- از منظر جهانی این سفر در شرایطی انجام می‌شود که «بایدن » رئیس جمهور آمریکا متهم به ناکارآمدی در ارتباط با کشورهای آمریکای لاتین و ایران است؛ بنابراین همگرایی بیشتر ایران با همسایگان جنوبی آمریکا، به نحو مضاعفی برای آنها نامطلوب است.

۲- از نظر داخلی، با عنایت به بی‌توجهی دولت قبل ( دولت دوازدهم ) به روابط با آمریکای لاتین و ظرفیت‌های آن، این سفر اهمیت دارد.آنهم در شرایطی که برخی کشورهای جهان از جمله برزیل اراده کرده اند آمریکا را از صدر به زیر بکشند. از طرف دیگر، تصویر ساخته شده رسانه‌ای توسط دشمنان ایران از روابط ایران با کشورهای آمریکای لاتین به خصوص روابط ایران و ونزوئلا به عنوان دیپلماسی هزینه ساز و بی فایده برای منافع ملی ایران ترغیب و تشویق می شود.

اما این سفر چرا تا این میزان از اهمیت برخوردار است:

• ظرفیت‌های همکاری های اقتصادی ایران و کشورهای آمریکای لاتین به خصوص کشورهای ونزوئلا، کوبا و نیکاراگوئه و سابقه همکاری‌های اقتصادی دو سویه سفر رئیس جمهور به این سه کشور آمریکایی را مهم کرده است. به عنوان نمونه فروش نفت به ونزوئلا مثلاً در حالی که نفتکش های ایران در ابتدای دولت سیزدهم با ذخیره بسیار بالا و حدود ۷۸ میلیون بشکه روی آب مانده بود، همه آنها در این مدت به کشورهای مختلف از جمله ونزوئلا فروخته شد و امروز نفت روی آب ایران تقریبا صفر است. همکاری ایران و کوبا در تولید واکسن کرونا که هر دو کشور در شرایط تحریم بودند، یا مشارکت ایران در تجهیز پالایشگاه‌های ونزوئلا که با اورهال آن، عملاً این پالایشگاه ها، پالایشگاه فراسرزمینی ایران محسوب می شوند، یا استفاده از ظرفیت کشت فراسرزمینی در روابط تهران و کاراکاس  یا صادرات تراکتور که دوباره از سال قبل و پس از سفر مادورو به ایران  شروع شد یا راه اندازی مجدد خط تولید سایپا که سال هاست  بخاطر بی توجهی دولت آقای روحانی تعطیل شده بود و با فعال شدن آن خودروی ایرانی با چند برابر قیمت و ارزآوری با خط تولیدی احیا شد، همه آنها اهمیت این سفر را دوچندان کرده است.
• در شرایطی که کشورهای مختلفی همچون روسیه و چین از جمله  از دورترین نقاط جهان در کشورهای آمریکای لاتین سرمایه گذاری بالایی را انجام داده اند وحتی کشوری همچون ترکیه توجه ویژه‌ای به این کشورها و به خصوص ونزوئلا داشته است تا جایی که برادرِ اردوغان نماینده او در امور ونزوئلا معرفی شده است و بر روی معادن ونزوئلا بخصوص معادن طلا که از قضا  معادن بسیارغنی است  تمرکز کرده است، ارتباط ایران و سرمایه گذاری در این کشورها یک اقدام اساسی است.

۳-  این واقعیت را نباید از نظر دور داشت که این سه کشور و برخی کشورهای آمریکای لاتین و جنوبی می توانند شریک خوبی برای کشورمان باشند. «شریک دریایی» با تأکید بر اقتصاد دریا، «چند جانبه گرایی»، «همبستگی»، «مقاومت»، «همکاری»، دستیابی به «چارچوب‌های جدید و قوی برای همکاری» نقطه عطف سفر رئیس جمهور به کشورهای آمریکای لاتین است.

 ۴-  از آنجا که این سفر مانوری در حیاط خلوت آمریکا محسوب می شود، توجه به  دیدگاه های جمهوری اسلامی  و نظم جدید جهانی و نظم مطلوب می تواند مورد توجه ویژه قرار بگیرد. جمهوری اسلامی ایران در دوره جدید که جهان شاهد نظم جدیدی خواهد بود با پیگیری نظم مطلوب خود و همکاری با کشورهای مستقل آن هم در همسایگی آمریکا می تواند چالش اساسی  برای آمریکا ایجاد کند.

۵-  همکاری ایران و ونزوئلا و توسعه روابط دو کشور نمادی از شکست سیاست های آمریکا علیه کشورهای مستقل محسوب می شود. شکست اغتشاشات براندازانه ایران در سال گذشته و همچنین شکست سیاست های براندازانه آمریکا در ونزوئلا و تعیین جانشین مادورو ، نمونه هایی از پیروزی های تهران و کاراکاس در مقابل دشمن مشترک یعنی آمریکاست.

برکات سفر پنج روزه رئیس جمهور کشورمان به سه کشور آمریکای لاتین آن چنان قابل توجه  است که می توان گفت این سفر، فصل نوینی را در مسیر روابط سیاسی و تجاری در آینده نزدیک برای ایران اسلامی به ارمغان خواهد آورد. آنچه از این پس اهمیت خواهد داشت استمرار حرکت در مسیری است که انتخاب شده است و اگر قرار باشد سیاستی اتخاذ و و برنامه هایی در این حرکت طراحی و اجرا گردد و با گذشت زمان همچون برنامه هایی که در دولت احمدی نژاد شروع و در دو دولت روحانی در آمریکا لاتین به ویژه در کشور ونزوئلا متوقف شد، در  دولت سیزدهم هم چنان سرنوشتی پیدا کند ، بهتر است از همین ابتدای کار دنبال نشود تا هم موجب آبروی نظام نشود، هم انرژی کشور در پیگیری این برنامه ها اتلاف نگردد. حسن رشوند